Maïsmoederkoren

Maïsmoederkoren (Claviceps gigantea) of horse tooth komt tot nu toe slechts voor in enkele hooggelegen bergvalleien in de hooglanden in Centraal Mexico, waar een specifiek vochtig klimaat heerst. De ontwikkeling van deze schadelijke ziekteverwekker gaat het best bij gemiddelde temperaturen van 13 tot 15 oC en een bijna voortdurende regenval (1,000 mm per jaar)

Het lijkt er op dat maïsmoederkoren zich zo specifiek aan deze klimatologische omstandigheden heeft aangepast dat hij kennelijk niet geschikt is voor de wat drogere gebieden in de omgeving. Omdat maïsmoederkoren slecht is bestudeerd gelooft men dat zijn sporen via insecten worden verspreid, maar ook door het transport van besmette maïsaren of zelfs grond.
De levensloop van het maïsmoederkoren is identiek aan die van andere soorten moederkoren. De behoorlijk grote sclerotia zijn in eerste instantie wit tot crèmekleurig, zacht, kleverig en hol. Later verhardt en verkleurt deze van wit tot grijsbruin. In het midden is hij dan roze tot lavendelkleurig. De aren van de maïs kunnen onderzocht worden op de aanwezigheid van de op een komma lijkende sclerotia, die op een paardentand lijken, vandaar ook diens Engelse benaming horse tooth.

In de paar bergvalleien waar maïsmoederkoren endemisch is kan het onder de juiste omstandigheden binnen no time 50% van alle maïs infecteren. Dat is een ramp voor de arme plaatselijke bevolking die veelal voor hun overleven van die maïs afhankelijk zijn.

Maïsmoederkoren bevat een aantal giftige alkaloïden, waaronder elymoclavine en agroclavine. De elymoclavine is zeker giftig voor mens en dier.

De alkaloïden leiden tot ergotisme, ook wel Sint-Antoniusvuur genoemd. Het ziektebeeld kan leiden tot darmkrampen en doorbloedingsproblemen, waardoor vingers en tenen kunnen afsterven. Tevens kunnen hallucinaties optreden.

Op het Mexicaanse schiereiland Yucatán zijn in het verleden tijdens de vroege koloniale periode een tweetal epidemieën beschreven die lijken op ergotisme met afsterven van lichaamsdelen. Het werd daar fuego de San Antón genoemd.

1 opmerking:

Unknown zei

Afgelopen zomervakantie tijdens de vakantie ook mais moederkoorn tegen gekomen in Hongarije (2019)